زعفران، گرانترین ادویه جهان است و به عنوان نماد شکوه و زیبایی شناخته میشود. با درنظر گرفتن ارزش بالای این محصول، تقاضای بسیار بالایی نیز برای آن وجود دارد. از این رو، کشاورزان در تلاش هستند روشهایی برای بهبود کیفیت کشت زعفران پیدا کنند. کاشت زعفران در گلخانه، یکی از بهترین روشها برای پرورش زعفران باکیفیت است.
در این مقاله از آندرسم البرز، به بررسی جامع کاشت زعفران در گلخانه خواهیم پرداخت.
شرایط محیطی ایده آل برای پرورش زعفران گلخانهای:
- دما: دمای ایده آل برای پرورش زعفران، دمای معتدل است. خوب است که دما برای رویش پیازها بین 15 الی 20 درجه سانتی گراد است. همچنین دمای مناسب برای گلدهی زعفران، بین 10 الی 15 درجه است. تغییر دما، میتواند تاثیر شدیدا منفی روی گیاه داشته باشد.
- رطوبت: رطوبت لازم برای کاشت زعفران در گلخانه، چیزی حدود 60 الی 70 درصد است. دقت داشته باشید که زیاد بودن رطوبت پیازهای گیاه را میپوساند. رطوبت کم نیز سرعت رشد گیاه را کاهش میدهد.
- نور: زعفران به نور وابسته است و حتما باید در فصول سرد سال، از لامپهای رشد گیاه استفاده کنید.
- خاک: خاک مناسب برای کشت زعفران باید سبک باشد. خاک سبک، شنی و دارای زهکشی عالی، بهترین گزینه برای کاشت زعفران در گلخانه است. در ضمن، خاک باید از مواد آلی غنی باشد. پی اچ خاک باید عددی بین 6 الی 7 باشد.
تجهیزات مورد نیاز برای کاشت زعفران در گلخانه:
بدون شک، یکی از پرهزینهترین محصولات برای کشت در گلخانه، زعفران است. البته، این ادویه جذاب، با سود بالایی که به همراه دارد، قطعا هزینههای شما را جبران خواهد کرد. اگر هنوز درباره چگونگی راه اندازی گلخانه و اطلاعات پایه آن اطلاعات ندارید، به مقاله احداث گلخانه سر بزنید. در ادامه تجهیزات مورد نیاز پرورش زعفران را به شما معرفی خواهیم کرد.
- سیستم سرمایشی و گرمایشی:
همانطور که قبلتر اشاره کردیم، زعفران شدیدا به تغییر دما حساس است. درواقع، مزیت اصلی کاشت زعفران در گلخانه همین است که از تغییرات جوی طبیعی در امان است. بنابراین، حتما باید سیستم سرمایشی و گرمایشی باکیفیت تهیه کنید تا گیاه به خوبی رشد کند. - سیستم تهویه:
اگر در گلخانهداری سررشته داشته باشید، به قطع میدانید که رطوبت بیش از حد، عامل اصلی قارچ، بیماری گیاه و کاهش کیفیت آن است. پس حتما برای گلخانه و کشت زعفران، سیستم تهویه عالی هم تهیه کنید. - سیستمهای نوردهی:
برای تامین نور مورد نیاز گیاه و فتوسنتز آن حتی در فصلهای سرد، از لامپهای رشد گیاه بهره ببرید. - سیستمهای آبیاری:
یکی دیگر از تجهیزات لازم برای کاشت زعفران در گلخانه، سیستمهای آبیاری هستند. دو نوع اصلی سیستم آبیاری وجود دارد:
آبیاری قطرهای: همانطور که از نامش پیداست، با استفاده از این سیستم، آب قطره قطره به گیاه میرسد. مزیت اصلی این روش، این است که باعث شسته شدن مواد مغذی خاک نمیشود. درضمن، مصرف آب را تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد.
آبیاری مه پاش: این روش آبیاری برای فصول گرم و خشک سال مفید است. چراکه در این روش، نه تنها آبیاری به گیاه انجام میشود، بلکه رطوبت نیز بیشتر میشود و از دما کاسته میشود.
بررسی چالشهای اقتصادی در مسیر کشت گلخانهای زعفران:
- هزینههای اولیه بالا: راه اندازی گلخانه و مهیا کردن تجهیزات باکیفیت و مناسب برای کشت زعفران، هزینه بسیار بالایی برای شما به همراه خواهد داشت.
راهکار: میتوانید برای تامین هزینهها از تسهیلات و وامهای دولتی استفاده کنید. - نیاز به نیروی کار قوی: برای نگهداری و مراقبت از گلخانه کشت زعفران، نیازمند به نیروهای متخصص و بامهارت هستید.
راهکار: برای حل این مشکل، میتوانید دورههای آموزشی برای کشاورزان برگزار کنید تا بار علمی آنها را افزایش دهید. - نوسانات قیمتی زعفران: متاسفانه قیمت زعفران، به خصوص در بازارهای جهانی، با نوسانات زیادی روبرو میشود.
راهکار: مورد اول، برندسازی و بسته بندی شکیل است که ارزش افزوده را افزایش میدهد. مورد دوم این است که با بازارهای صادراتی و فروش مستقیم ارتباط ایجاد کنید.
مزایای اقتصادی کاشت زعفران در گلخانه:
خبر خوب این است که کشت گلخانهای زعفران در مقایسه با کشت سنتی آن، بسیار بهتر و مقرون به صرفهتر است. علت این امر این است که در گلخانه، با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنیکهای نوین، ریسک از بین رفتن یا بیکیفیت شدن محصول بسیار پایینتر است.
- افزایش طول دوره رویش: با تنظیم درست محیط در گلخانه، میتوان کاری کرد که زعفران طی سال به رشد ادامه دهد. درنتیجه، تعداد گلها افزایش پیدا میکند و تولید کلی نیز بیشتر میشود.
- کاهش تلفات: سرمازدگی، بیماری، آفت، قارچ و انواع موارد آسیب زا به گیاه، در گلخانه به عنوان یک محیط کاملا کنترل شده اتفاق نمیافتند و آمار تلف شدن گیاه به حداقل میرسد.
- بهینهسازی مصرف آب: با اینکه تهیه تجهیزات هزینه زیادی دارد، اما نهایتا همان تجهیزات باعث میشوند که مصرف آب تا حداقل میزان ممکن کاهش پیدا کند.
- کاهش استفاده از سموم شیمیایی: با استفاده از روشهای بیولوزیکی، احتمال ابتلا به بیماریها کمتر میشود و نیاز به استفاده از سموم نیست.
- استفاده بهینه از فضا: در گلخانه نه تنها از تمامی فضا استفاده میکنید، بلکه نسبت به کشت سنتی کشت متراکمتر و حتی یکنواختتری دارید.
کلام آخر
کاشت زعفران در گلخانه، میتواند یکی از سودآورترین کشتهای گلخانهای باشد. چراکه با سود بسیار بالایی همراه است. اما همرانطور که اشاره کردیم، این محصول، نیاز به هزینه اولیه بسیار بالایی دارد. درضمن، اگر تمامی اصول به درستی رعایت نشوند، متاسفانه ممکن است نتیجه بسیار بدی به همراه داشته باشد.
پیشنهاد ما این است که قبل از هرکاری، حتما از کارشناسان کشاورزی مشورت بگیرید. همچنین قبل از شروع کشت، برنامه ریزی دقیق داشته باشید، رقم مناسب انتخاب کنید و دانش فنی خود را بالا ببرید.